Brabant is innovatie, én onze thuisbasis

Na aandacht voor de fieldlabs voor turnen, zwemmen en voetbal is het nu tijd om ook een blik te werpen op de innovaties die er zijn binnen de urban sports. Urban sports is een verzamelnaam voor freestyle sporten zoals skateboarden, freerunnen en BMX freestyle. In het USPC in Eindhoven, nee dat is geen pakketdienst, valt al gauw de mond open bij het aanschouwen van de voorzieningen. USPC, onder aanvoering van Harmen Bijsterbosch, is de afkorting van Urban Sports Performance Centre. Harmen voert ons om te beginnen mee door de geweldige hallen van urban sports park Area 51. Hier werken wetenschappers en ondernemers samen met trainers/coaches aan de ontwikkeling van verschillende innovaties voor de urban sports. Vandaag ligt de focus op BMX-freestyle.

Nadat een klein oefenpark met slimme sensoren is getoond, komen we in het - volgens Harmen - grootste indoor urban sports park van Europa. Vanachter een reling zien we de BMX-ers waanzinnig hoog springen over de schansen. In de lucht worden geweldige tricks getoond. Als er al eens iemand crasht, gaat vrijwel direct de duim omhoog als teken dat het niet ernstig is. Uit deze groep van vandaag zowel Nederlanders als Grieken maakt een rijder zich los. Het is Tom van den Boogaard. Samen met hem en Harmen zoeken we een rustiger plekje om over hun ambities te praten.

Sports Motion Capture
Beide mannen wonen in dezelfde Brabantse gemeente (Laarbeek). Harmen woont in Lieshout. Hij werkte ruim tien jaar als beleidsmedewerker innovatie bij de Provincie Noord-Brabant. Sinds 2016 is hij labmanager van het InnoBeweegLab, een innovatiecentrum in Eindhoven voor beweegstimulering. De voormalig volleyballer en topcoach binnen deze sport was vervolgens in 2017 mede-initiatiefnemer voor de oprichting van het USPC en combineert sindsdien het directeurschap voor deze twee innovatiecentra. Bij het USPC ligt de nadruk op innovatie voor de topsport. Tom (25) is topsporter. Net terug van het EK in München wil de man uit Aarle-Rixtel graag vanuit zijn praktijk meepraten over innovaties binnen zijn sport. Vooraf toont hij op zijn fiets al een bescheiden innovatie. ‘Kijk deze remkabel is zo gemonteerd dat hij – als ik mijn stuur volledig ronddraai – toch niet in de knoop komt.’ Voor beiden is het werken aan innovaties binnen BMX-freestyle vooral van belang om zaken te kunnen meten. ‘Meten is weten’. Harmen geeft direct wat voorbeelden van projecten die lopen. ‘We zijn enkele jaren geleden al begonnen met het plaatsen van sensoren op de fiets. Dit koppelden we aan geavanceerde ’sensoren in het park die de fiets daardoor konden volgen. Dit leverde veel feedback op voor de rijders, maar ook hielp het de jury om zaken beter te beoordelen. Dit systeem, de Sport Motion Capture (SMC) geheten, bouwen we nu in een veel uitgebreidere versie in het vernieuwde Area51. USPC-wetenschapper Raymund ten Broek, Amerikaan en zelf fanatiek skateboarder, voert daarnaast testen uit met een ‘slimme bril’. Met deze innovatieve bril kijk je mee door de ogen van de sporter. Met andere woorden, de bril geeft weer waar de sporter tijdens de run naar kijkt. Ook doet Raymund onderzoek naar de mogelijkheden van Virtual Reality (VR) voor de urban sporters. Hiermee kun je bijvoorbeeld de wedstrijdlocatie simuleren voordat je er daadwerkelijk in gaat starten.’

Vage foto
Tom knikt bij het beluisteren van al deze mooie ontwikkelingen. ‘Voor mij is zo’n VR-bril een hele nuttige verbetering. Meestal krijgen we vlak voor een wedstrijd een plaatje waarmee we het moeten doen. Heel vaak geven die vage foto’s een ander beeld dan wat er in het echt ligt. De hoogtes van een schans zijn niet altijd te achterhalen en dat maakt enorm verschil. Nu kun je vooraf echt goed trainen op hetgeen je te wachten staat’, vertelt de man die relatief laat (15 jaar) op de pedalen is gaan staan. Tom is blij met alle innovaties die worden ontwikkeld. ‘Vroeger was er niets. Nu worden zaken gemeten en kunnen we dit snel terugkijken. Op die manier kun je bijvoorbeeld achterhalen waarom iemand hoger springt dan een ander en daar aan gaan werken.’ Niet alleen de sporters, ook de bondscoaches van BMX en skateboard geven aan dat innovaties in hun sport zeer gewenst zijn. Het kan helpen om de Nederlandse sporters meer kansen te bieden op medailles tijdens de grote evenementen. Harmen geeft nog een belangrijk aspect aan. ‘Veel sporters zijn zo druk bezig met hun tricks dat ze soms zelf niet in de gaten hebben dat ze teveel doen. Als je vraagt hoeveel sprongen ze hebben gemaakt kan dit enorm verschillen van de gemeten realiteit. Dit kan helpen om blessures door overbelasting te voorkomen.’

Ademhaling
Een van de belangrijkste zaken om goed in de gaten te houden is volgens Tom de ademhaling. ‘Daar was ik tot voor kort nooit mee bezig. Het is wel een van de belangrijkste onderdelen van ons optreden van één minuut.’ Harmen neemt het weer over en beschrijft dat een minuut inspanning langer is dan dat je adem hebt. ‘Door hier weet van te hebben en op in te spelen kun je verzuring tegenhouden waardoor je bijvoorbeeld tien seconden langer door kan gaan. Dat is vooral van belang om de controle over je fiets te behouden in de laatste fase van de wedstrijd. Dit kan echt verschil maken..’ Controle over de fiets is ook in de ogen van sportman Tom het allerbelangrijkste. ‘Je bent in onze sport pas echt goed als je controle weet te houden over je fiets. Hierdoor val je bovendien ook minder vaak.’ Tenslotte geeft Harmen aan dat innovaties ook bijdragen aan het objectief maken van de sport. ‘Het is en blijft een jurysport, maar wij ondersteunen door zaken helder zichtbaar te maken. Via schermen kunnen juryleden, maar ook de vele kijkers, zien hoe hoog gesprongen wordt, hoe tricks uitgevoerd worden, enz.. Dat is tevens heel mooie info voor de sporter zelf. We blijven innoveren en hopen samen met Area 51 en TeamNL centrum Zuid uit te groeien tot dé urban hotspot van Nederland. Area51 als het “Thialf voor de BMX”, klinkt wel mooi toch?.’